Kanser tulang berlaku apabila sel-sel dalam tulang membahagi di luar kawalan.
Bagi setiap 1,000 rakyat Malaysia, 10 lelaki dan 6 perempuan baru disahkan menghidap kanser tulang sepanjang 2012-2016. Walaupun boleh berlaku pada mana-mana umur, kanser tulang tertentu lebih kerap menyerang kanak-kanak, remaja dan dewasa muda berbanding dengan orang dewasa yang lebih tua.
Jenis kanser tulang
Kanser tulang boleh dikelaskan kepada kanser tulang primer atau sekunder.
Kanser tulang primer berasal dari sel tulang, dan jarang berlaku:
- Osteosarkoma adalah kanser tulang primer yang paling biasa. Bermula dalam sel di mana tisu tulang baru terbentuk, biasanya menjejaskan hujung tulang besar, seperti lengan, kaki, atau pelvis (tulang pinggul). Kebanyakannya berlaku pada orang muda antara umur 10 dan 30 tahun, tetapi 1 dalam 10 kes berlaku pada orang dewasa yang lebih tua berumur 60 tahun dan ke atas.
- Sarkoma Ewing biasanya memberi kesan kepada kanak-kanak, remaja, dan dewasa muda di bawah umur 30 tahun. Tapak biasa ialah pelvis, tulang rusuk atau tulang belikat, tulang belakang dan tulang kaki yang panjang.
- Kondrosarkoma ialah kanser tulang primer kedua paling biasa yang bermula di rawan. Berlaku lebih kerap pada orang dewasa yang lebih tua dan jarang dilihat di kalangan pesakit di bawah umur 20 tahun. Tapak biasa termasuk tulang lengan, kaki atau pelvis.
- Kordoma adalah tumor yang jarang berlaku pada tulang belakang, biasanya pada bahagian bawah tulang belakang (sakrum) atau pangkal tengkorak. Lebih kerap dilihat pada orang dewasa yang berumur lebih dari 30 tahun dan dua kali lebih biasa pada lelaki berbanding wanita.
Kanser tulang sekunder, juga dikenali sebagai metastasis tulang, merujuk kepada kanser yang berasal dari tempat lain dan kemudian merebak ke tulang.
Biasanya berlaku dengan kanser awal payudara, prostat, atau paru-paru. Tulang belakang adalah tapak yang paling kerap terjejas, dengan tapak biasa lain termasuk pelvis, femur (tulang kaki atas), humerus (tulang lengan atas), rusuk dan tengkorak.
Faktor risiko kanser tulang
Faktor risiko berikut meletakkan anda pada risiko yang lebih tinggi untuk mendapat kanser tulang:
- Pendedahan sebelumnya kepada radioterapi
- Keadaan tulang bukan kanser tertentu: Penyakit Paget, osteokondroma berbilang keturunan, displasia berserabut
- Sindrom kanser yang diwarisi: Retinoblastoma keturunan, sindrom Li-Fraumeni
Tanda dan simptom kanser tulang
Simptom kanser tulang bergantung pada jenis, lokasi dan saiz tumor, termasuk:
- Demam
- Hilang berat badan tanpa sebab
- Kesukaran bergerak
- Patah kerana tulang lemah
- Sakit dan bengkak pada tulang yang terjejas
- Sakit tulang yang bertambah teruk pada waktu malam atau apabila tulang digunakan
- Kebas, kesemutan atau lemah di bahagian badan yang berlainan
Diagnosis kanser tulang
Untuk diagnosis kanser tulang, doktor anda akan menilai sejarah perubatan dan simptom anda. Doktor anda juga akan melakukan pemeriksaan fizikal dan ujian darah juga mungkin diminta.
Ujian diagnostik biasa termasuk:
- X-ray biasanya merupakan ujian pertama yang dilakukan jika kanser tulang disyaki. Kadangkala, x-ray dada dijalankan pada pesakit dewasa untuk memeriksa sama ada kanser telah merebak ke paru-paru.
- Pengimejan resonans magnetik (MRI) menyediakan lebih banyak butiran untuk keabnormalan tulang yang diperhatikan pada x-ray dan menentukan panjang tepat tumor untuk merancang untuk pembedahan.
- Imbasan tomografi berkomputer (CT) menunjukkan imej keratan rentas bahagian badan yang terperinci. Berguna untuk mengesan kemungkinan kanser merebak di bahagian lain badan.
- Imbasan tulang menunjukkan jika kanser telah merebak ke bahagian lain badan melalui "titik panas" pada rangka, akibat bahan radioaktif yang disuntik yang memaparkan kawasan perubahan tulang yang aktif. Ujian lain, seperti x-ray, imbasan MRI, atau biopsi tulang, diperlukan untuk membuat diagnosis yang tepat.
- Biopsi mengesahkan diagnosis kanser tulang jika keputusan daripada ujian pengimejan menunjukkan penyakit itu. Sel-sel dari bahagian abnormal dikeluarkan dan diperiksa di bawah mikroskop.
Ketahui lebih lanjut tentang pelbagai jenis saringan dan prosedur diagnostik yang dilakukan untuk mendiagnosis kanser tulang.
Pilihan rawatan untuk kanser tulang
Rawatan pilihan untuk kanser tulang bergantung kepada jenis kanser, kedudukan dan saiz tumor dan tahap kanser. Rawatan utama yang digunakan ialah pembedahan, kemoterapi dan radioterapi.
- Pembedahan membuang semua sel kanser dengan membuang tumor dan beberapa sel sihat di sekelilingnya. Doktor mungkin membaiki atau membina semula tulang yang terjejas dengan cantuman tulang sebenar atau tiruan, dan prostetik (anggota tiruan) boleh digunakan jika seluruh anggota badan dikeluarkan.
- Kemoterapi menggunakan ubat pembunuh kanser yang mujarab. Ia merupakan bahagian penting dalam rawatan untuk osteosarkoma dan sarkoma Ewing, tetapi kurang biasa digunakan untuk kondrosarkoma dan kordoma kerana kanser ini tidak begitu sensitif kepada kemoterapi.
- Radioterapimenggunakan sinaran tenaga tinggi untuk mengecutkan tumor, memusnahkan sel-sel kanser dan melegakan simptom yang berkaitan dengan kanser tahap lanjut. Radioterapi bukanlah rawatan biasa untuk semua jenis kanser tulang kerana dos yang lebih tinggi diperlukan untuk membunuh sel-sel kanser, yang mungkin merosakkan sel-sel sihat yang berdekatan. Namun, untuk sarkoma Ewing, ia boleh menjadi komponen penting dalam rawatan.
Ketahui lebih lanjut tentang pelbagai jenis teknologi rawatan yang berbeza untuk merawat kanser tulang.
Pencegahan kanser tulang
Tiada cara yang diketahui untuk mencegah kanser tulang, kerana pakar masih tidak pasti puncanya. Walaupun pendedahan kepada radiasi (biasanya disebabkan oleh radioterapi untuk kanser lain) mungkin tidak dapat dielakkan, perubahan gaya hidup tertentu seperti mengekalkan berat badan yang sihat atau berhenti merokok mungkin membantu mengurangkan risiko kanser tulang pada orang dewasa.
Pengesanan Melindungi!
Walaupun tiada ujian saringan yang disyorkan secara meluas untuk kanser tulang pada orang yang mempunyai purata risiko kanser tulang, kebanyakan kanser tulang dikesan lebih awal, hasil daripada simptom seperti sakit tulang atau bengkak.
Doktor mungkin mengesyorkan pemantauan rapi bagi individu yang berisiko tinggi menghidap kanser tulang disebabkan oleh keadaan tulang tertentu atau penyakit keturunan untuk menangkap penyakit itu lebih awal.
Atur janji temu di Hospital Gleneagles
Jika anda mengalami mana-mana simptom kanser tulang, hubungi kami untuk mengetahui lebih lanjut berkenaan Perkhidmatan Onkologi di Hospital Gleneagles yang terdekat dengan anda.
Hospital Gleneagles bekerjasama dengan ahli onkologi untuk membantu pesakit sepanjang rawatan kanser. Pasukan profesional penjagaan kesihatan yang prihatin dan pelbagai disiplin sedia untuk berunding dan memberikan penjagaan yang terbaik.
